Veel gemeenten hebben een woonvisie, maar besteden daarin nog weinig aandacht aan wonen én zorg. De Taskforce Wonen en Zorg pleit voor het aanscherpen en verdiepen van de bestaande woonvisies tot woonzorgvisies. Maar hoe zien die eruit?

De Taskforce raadt aan dat zulke visiedocumenten een degelijke analyse van de woonzorgopgave bevatten, dat concrete doelstellingen worden geformuleerd en dat woningcorporaties én zorgpartijen - maar ook andere partners en (toekomstige) ouderen zelf - betrokken worden bij het ontwikkelen van de visie.

Op deze pagina staat een overzicht van onderwerpen die aan bod kunnen komen in een woonzorgvisie of in een hoofdstuk over wonen en zorg in de woonvisie of een ander visiedocument. Daarnaast vindt u hulpmiddelen die richting geven bij de ontwikkeling van een visiedocument op het gebied van wonen en zorg.

Wat staat er in een visie over wonen en zorg?

Bent u op zoek naar goede voorbeelden van visies over wonen en zorg? Kijk dan hier.

De Taskforce onderzocht visiedocumenten van Nederlandse gemeenten. De volgende onderwerpen komen vaak aan bod:

• een duiding van de woonzorgopgave;
• een overzicht van de woonbehoefte;
• een onderscheid in doelgroepen met een woonzorgbehoefte;
• het lokale aanbod van woonvormen;
• het lokale aanbod van zorg en ondersteuning;
• de leefbaarheid van de omgeving;
• het aanbod en de behoefte aan woningaanpassingen;
• hoe de gemeente tot uitvoering komt;
• met welke partners de gemeente samenwerkt, op welke manier;
• participatie en betrekken van inwoners;
• communicatiestrategieën om urgentie te creëren.

Er zijn meerdere handreikingen die helpen bij het opstellen van een woonzorgvisie. De nieuwe Handreiking Woonzorgvisie, ontwikkeld door Platform31, helpt gemeenten op weg om van een woonvisie een woonzorgvisie te maken. De handreiking benoemt de bouwstenen van een woonzorgvisie, noemt mogelijke maatregelen, geeft tips voor goede samenwerking en inspirerende voorbeelden.

Platform31 publiceerde ook een handreiking over de vertaalslag van een woonzorganalyse naar een uitvoeringsprogramma over wonen en zorg. De handreiking biedt goede voorbeelden van onderzoek in Nederlandse gemeenten, en de vertaling van die onderzoeksresultaten in afspraken met de relevante partners.

In mei 2019 hebben dertien betrokkenorganisaties samen een handreiking gepubliceerd over integrale zorg en ondersteuning in de wijk. Hierin zijn concrete actiesuggesties en stappenplannen verwerkt.

De VNG maakte een handreiking voor lokaal inclusief beleid, waarbij een routekaart kan helpen om inclusieve stappen te zetten in alle fases van een besluitvormingsproces.

Het Ondersteuningsteam Wonen en Zorg (OWZ) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) levert maatwerkondersteuning aan gemeenten, corporaties en zorgorganisaties die vragen hebben over bijvoorbeeld het maken van een woonzorganalyse, het opstellen van een woonzorgvisie, het formuleren van prestatieafspraken of het in gang zetten van de samenwerking tussen de partners. Het OWZ kan gemeenten helpen bij het ontwikkelen van een woonzorgvisie of het samenbrengen van partners.

Platform31 organiseert een Kennis- en leertraject woonzorgvisies waarin zij beleidsadviseurs ondersteunen bij het maken van een woonzorgvisie. Het programma bestaat uit kennissessies, werksessies om – samen met andere gemeenten - de kennis in de praktijk te brengen. Meer informatie en actuele startdata zijn te vinden op de site van Platform31.

In opdracht van de Taskforce Wonen en Zorg hebben SiRM en Finance Ideas in het voorjaar van 2021 onderzoek gedaan naar de aandacht voor wonen en zorg in gemeentelijke visies. Het onderzoek bouwt voort op de analyse die zij in 2020 uitvoerden naar de woonvisies van gemeenten.  De data zijn geactualiseerd met nieuwe woonvisies en verrijkt met woonzorgvisies en andere beleidsdocumenten zoals ouderenvisies, nota’s wonen (en zorg) en woonagenda’s. Hiermee ontstaat per gemeente een compleet beeld van de aanpak op wonen en zorg. Alle 352 gemeenten zijn in het onderzoek meegenomen.

De resultaten uit het onderzoek zijn doorvertaald naar 40 regiobeelden, op basis van de zorgkantoorregio’s. In de regiobeelden vind je eenvoudig terug waar gemeenten in de regio staan en op basis van welke documenten de analyse is gemaakt. Deze regiobeelden vormen een prima basis om de in de regio het gesprek over concrete acties rondom wonen en zorg aan te jagen.