John Bos was namens ActiZ betrokken bij het belangrijke bestuurlijke akkoord tussen de ministeries van VWS en Binnenlandse zaken en ActiZ, Aedes, VNG en Zorgverzekeraars Nederland. Afgesproken is dat er de komende vijf jaar 60.000 wooneenheden voor senioren en 25.000 extra verpleegzorgplekken worden gebouwd. John Bos is bestuurder van Woonzorg Flevoland, lid van de Kerngroep Zorg Thuis en vertegenwoordigt ActiZ in de Taskforce Wonen en Zorg.

1. Waarom is het goed dat deze bestuurlijke afspraken er zijn?

Allereerst omdat het heel erg nodig is. De Nederlandse samenleving vergrijst, in 2040 is het aantal 80-plussers verdubbeld naar 1,6 miljoen. Dat betekent dat er veel meer senioren zijn die een beroep op de ouderenzorg moeten doen. Geschikte woonvormen en beter ingerichte wijken kunnen helpen mensen langer zelfstandig te laten wonen en verhuizing naar een verpleeghuis uit te stellen, of te voorkomen. Dat is weer belangrijk omdat we niet de capaciteit hebben om iedereen verpleeghuiszorg te kunnen bieden, daarvoor ontbreekt het simpelweg aan menskracht en geld.

Deze afspraken, waar zowel VWS als BZK bij betrokken zijn, maken dat een nieuw kabinet meteen van start kan met het bouwen voor ouderen en de ontwikkeling van integrale visie op de zorg voor ouderen in de nabije toekomst. De grote stijgende vraag naar ouderenzorg maakt dat we ook met elkaar als samenleving anders moeten kijken naar (professionele) zorg. Als de vraag naar en de beschikbaarheid van professionele ouderenzorg steeds verder uit elkaar gaan lopen, betekent dat iets voor de maatschappij. Daarom is de vergrijzing één van de belangrijkste vraagstukken voor het nieuwe kabinet.

2. Wat betekenen deze bestuurlijke afspraken Wonen en Zorg nu concreet?

De komende vijf jaar hebben de partijen zich gecommitteerd aan het bijbouwen van 60.000 woningen voor senioren en het creëren van 25.000 extra verpleegzorgplekken. Dat laatste kan in de vorm zijn van verpleeghuiszorg aan huis (Volledig Pakket Thuis), maar betekent ook uitbreiding van de verpleeghuiscapaciteit. Gelet op de urgentie en de aantallen ouderen die er de komende jaren bijkomen is het dus niet een kwestie van of-of; maar van en-en. Ook zijn afspraken gemaakt om de vijf jaar daarna (dus voor 2031) nog eens 100.000 extra woningen en 25.000 extra verpleegzorgplekken bij te bouwen. Maar dat is wel afhankelijk of er bijvoorbeeld genoeg mensen zijn die die verpleeghuisplekken kunnen bemensen en of er voldoende bouwlocaties zijn. En het is nodig dat de financiering van de stenen betrouwbaar is en ook langjarig, dat geeft zorgorganisaties de zekerheid om te investeren.

3. De bestuurlijke afspraken gaan over ‘stenen’, maar wat betekenen ze voor de zorg?

Het één kan niet zonder het ander. Als we willen dat mensen de keuze hebben langer om zelfstandig thuis te wonen, moeten we hen daar ook passende zorg en ondersteuning kunnen bieden. Dat betekent dus dat er volgens ActiZ ook geïnvesteerd moet worden in bijvoorbeeld een digitale omgeving waarin verschillende zorgverleners de zorg met en rond cliënten goed kunnen organiseren. En in goede financiële afspraken om bijvoorbeeld de wijkverpleging regionaal te organiseren en beschikbaar te hebben. Maar ook in voorzieningen die voor ouderen belangrijk zijn, zoals ontmoetingscentra. Want we merken dat een belangrijk aandachtspunt bij ouderen die langer thuis (willen) wonen is dat er sprake is van eenzaamheid en gevoel van onveiligheid. Dat vraagt aandacht voor hoe en waar je bouwt, hoe je wijken inricht en welke voorzieningen er beschikbaar zijn.

4. Een bijzondere rol is er voor gemeenten en zorgkantoren, waarom?

Klopt, gemeenten hebben een verantwoordelijkheid om te zorgen voor woonruimte voor hun inwoners. Veel gemeenten werken al aan een woonzorgvisie, daarin staat omschreven hoe gemeenten het woningaanbod en het zorgaanbod met elkaar verenigen. In het bestuurlijk akkoord is afgesproken dat alle gemeenten halverwege 2021 een woonzorgvisie moeten hebben. Maar dan zijn we er nog niet. Gemeenten en zorgkantoren zullen daarom met elkaar in overleg moeten over de beste combinatie van wonen en (verpleeg)zorg in de verschillende regio’s. Zorgkantoren zijn betrokken omdat ze een zorgplicht hebben en verantwoordelijk zijn voor de inkoop van langdurige  zorg en het samenbrengen van de zorgvraag met het aanbod, ook voor de toekomst.  

5. Wat wordt er met de bestuurlijke afspraken verwacht van zorgorganisaties in de praktijk?

ActiZ leden, zorgorganisaties, zijn expert op het gebied van ouderenzorg. Of die zorg nu thuis of in een verpleeghuis geboden wordt. Naast ouderenorganisaties zijn zorgorganisaties dus bij uitstek geschikt om woningcorporaties en gemeenten te helpen bij het opstellen van een goede woonzorgvisie en bij de uitvoering daarvan. Bij de Taskforce Wonen en Zorg, waar Rick Hogenboom (bestuurder bij ouderenzorgorganisatie De Posten, red.) en ik namens ActiZ aan deelnemen, werken we hier ook al hard aan. Van nieuwe woonzorgvormen zijn al tal van mooie voorbeelden, zoals we in het magazine Bezichtiging van nieuwe woonzorgvormen voor ouderen laten zien. Daarnaast zal ActiZ landelijk de vinger aan de pols houden om te zorgen voor de juiste randvoorwaarden om ouderen nu en in de toekomst zorg te kunnen bieden.

Bron: actiz.nl/zorgbestuurder-john-bos-over-bestuurlijke-afspraken-wonen-en-zorg-bijbouwen-exclusief-voor-senioren